Checklist

Er is geen duidelijk checklist aanwezig dus heb ik zelf een soort schema gemaakt.

Eigen stappenplan

• aanwezig

Samenvatting hoofdstuk 2

• aanwezig

Samenvatting hoofdstuk 3

• aanwezig

Samenvatting hoofdstuk 4

• aanwezig

Samenvatting hoofdstuk 5

• aanwezig

Antwoorden hoofdstuk 6

• aanwezig

Antwoorden hoofdstuk 7

• aanwezig

Moeilijke woorden boekdeel

• aanwezig

Checklist

• aanwezig

Moeilijke woorden politiek

Agenderend initatief - Dit is een vorm van directe democratie waarbij burgers, mits zij voldoende handtekeningen verzamelen, een voorstel op de agenda van de volksvertegenwoordiging kunnen zetten. De volksvertegenwoordiging is dan verplicht het voorstel te behandelen, maar kan zelf bepalen of het voorstel wordt aanvaard, aangepast of verworpen. In Nederland wordt deze agenderende initiatiefvorm burgerinitiatief genoemd.

 Nationalisme - is een politieke ideologie die stelt dat de staat als politieke eenheid congruent moet zijn aan de natie als sociaal-culturele eenheid. Er zijn verschillende vormen van nationalisme te onderscheiden, waaronder staatsnationalisme, cultuurnationalisme, etnisch nationalisme, nationaalsocialisme, romantisch nationalisme, liberaal nationalisme, politiek nationalisme, burgerlijk nationalisme, imperialistisch nationalisme, dekoloniserings- ofwel bevrijdingsnationalisme en economisch nationalisme. Een aantal van deze 'nationalismen' hangen met elkaar samen, sommige geven ontwikkelingsfasen aan en gaan in elkaar over, andere laten alleen een bepaalde invalshoek zien die dan gecombineerd moet worden met een van de bredere nationale stromingen.

 Parlementair kabinet - Een parlementair kabinet is een kabinet waarbij de coalitiefracties in de Tweede Kamer zeer nauw bij de formatie betrokken zijn en waarbij (al dan niet gedetailleerd) de hoofdlijnen van het te voeren beleid worden vastgelegd in een regeerakkoord. De onderhandelaars van de coalitiefracties in de Tweede Kamer hebben op die manier vooraf veel invloed op het te voeren beleid. Het kabinet weet zich verzekerd van steun van de meerderheid van de Tweede Kamer. Een parlementair kabinet kan in het algemeen slagvaardig optreden.

 Raad van State - De Raad van State is een adviesraad van het kabinet over de constitutionele en juridische aspecten van beleid en wetgeving. Over alle wetten die voor worden gesteld door het kabinet doet de Raad van State advies. Dit advies is niet bindend. Daarnaast is de Raad van State de hoogste rechtbank op een deel van het bestuursrecht. De Raad wordt ex officio voorgezeten door de koning. De Koninklijke Familie laat echter de dagelijkse gang van zaken over aan de vicevoorzitter Piet Hein Donner en de andere Staatsraden, die juridische experts zijn, met name voormalige ministers, rechters en professoren rechten.

 Juridisch systeem - De rechterlijke macht bestaat uit 19 rechtbanken, vijf gerechtshoven, drie bestuursrechtinstanties: de Centrale Raad van Beroep, het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de Raad van State, en één Hoge Raad der Nederlanden met 24 raadsleden. Deze laatste is de hoogste instantie voor burgerlijk recht, strafrecht en fiscaal recht. Alle rechters worden voor het leven benoemd door de Kroon. Bijna alle rechters gaan met hun 70e met pensioen. De kantongerechten bestaan niet meer als afzonderlijk gerecht, maar zijn onderdeel van de rechtbanken. De kantonrechter is nu dus rechter in de rechtbank, sector kanton.

 Gedeputeerde Staten - De Gedeputeerde Staten (GS) zijn een Nederlands bestuursorgaan. De GS vormen het dagelijks bestuur van een provincie. Ze zijn vergelijkbaar met de Belgische deputatie. De leden, gedeputeerden, worden gekozen door de Provinciale Staten voor een periode van vier jaar. Iedere gedeputeerde heeft zijn/haar eigen taakgebied(en). De Gedeputeerde Staten worden voorgezeten door de Commissaris van de Koning. Sinds maart 2003 is een gedeputeerde geen lid meer van de Provinciale Staten.

 Referendum - Sinds 1 januari 2002 bestaat in alle gemeenten voor burgers de mogelijkheid een verzoek tot het houden van raadgevend referendum in te dienen. Wanneer men het niet eens is met een bepaalde verordening kan een referendumverzoek worden ingediend. Afhankelijk van de grootte van de gemeente moet dit verzoek ondersteund worden door 5 tot 10% van de kiesgerechtigde inwoners om daadwerkelijk tot een referendum te leiden. Als een meerderheid van de uitgebrachte stemmen tegen het voorstel is, moet de gemeenteraad het voorstel heroverwegen. Een extra eis daarbij is dat deze meerderheid minstens 30% van alle stemgerechtigden in een gemeente moet omvatten. Hoewel de gemeenteraad zich niet aan de uitslag van het referendum hoeft te houden, zal de raad er terdege rekening mee dienen te houden. Een referendum kan overigens ook op initiatief van de gemeente worden gehouden. In een aantal gemeenten gelden afwijkende regels. Bij de landelijke invoering van het referendum is vastgesteld dat in gemeenten die al eerder een eigen regeling voor een referendum hadden vastgesteld, deze bestaande regelingen van kracht blijven.

Civiel recht - Burgerlijk recht, ook wel herkenbaar als civiel recht of privaatrecht, beschrijft de regels voor de onderlinge verhoudingen tussen personen (dus personen- en familierecht, vermogensrecht, ...). De inhoud van het burgerlijk recht wordt het materiële burgerlijke recht genoemd. Het formeel privaatrecht beschrijft de procedures van het civiele recht, dit wordt ook wel burgerlijk procesrecht genoemd. jurisprudentie - wordt in het algemeen verstaan de filosofie, wetenschap en toepassing van recht. De term kan echter ook refereren aan (het geheel van) uitspraken van rechters.

Kortgeding - Een kort geding is een kort durende civiele procedure voor spoedeisende zaken die naar hun aard snel beslist moeten worden. Een gewone rechtszaak duurt langer, omdat er eerst een schriftelijke behandeling plaatsvindt en partijen de gelegenheid hebben na de schriftelijke en mondelinge behandeling deskundigen of getuigen te laten horen.

(bron: wikipedia.org)

Hoofdstuk 7 Omgaan met instanties en regelingen (antwoorden)

Opdrachten

1 De afgelopen jaren zijn er nogal wat veranderingen, aanpassingen doorgevoerd in het stelsel van sociale zekerheid.

A Wat was de reden van deze aanpassingen?
De crisis maar ook de vergrijzing in Nederland.

B Vul de wijzigingen/aanpassingen in onderstaand schema in

2 Het beleid inzake sociale zekerheid is verschoven van inkomensvoorziening naar naar re-integratie. Wat zijn de argumenten voor dit beleid?
Het kost de staat teveel geld om iedere niet werkende gaan te voorzien van inkomen. De werkloosheid zal te hoog zijn. Door de nadruk te leggen op re-integratie en thuis blijven minder lonend te maken en mensen te motiveren weer aan het werk te gaan en te re-integreren zal er ook minder ziekte zijn en zal de druk op de staatskas afnemen.
3 Verklaar waarom werknemers in principe de Ziektewet (ZW) niet nodig hebben.
De ziektewet is 70% van laatstverdiende loon.
Afhankelijk van het arbeidsverleden wordt de duur bepaald maar als men werkloos wordt krijgt men ook al (alleen de eerste 2 maanden 5% extra) 70% van laatstverdiende loon.

4 Sociale verzekeringen zijn verplichte verzekeringen. Welke voor- en nadelen zitten er aan het verplichte karakter van de sociale verzekeringen? 
De nadelen zijn is dat men die nooit ziek is en altijd werk heeft voor anderen aan het betalen is, de rijke betalen meer voor de armen. Voor mensen die niet kunnen of willen werken is dit bijzonder makkelijk geregeld.
De voordelen is dat als men wel ooit aanspraak moet doen, dat de voorzieningen er zijn. Als deze voorzieningen er niet zouden zijn, zouden er veel meer mensen alles verliezen wat ze bezaten en gedwongen op straat moeten leven.
5 Welke verzekeringen verzorgen onderstaande uitvoeringsorganen

6 Vallen onderstaande personen onder werknemersverzekeringen?
A Jan is freelance coach/trainer en heeft af en toe werk. 
nee
B Denzil is mbo’er en werkt in de zomervakantie 7 weken bij supermarket C-1000. 
ja
C Een scholier bezorgt elke ochtend van 06.30 tot 07.30 uur De Telegraaf. 
ja
D Een aannemer Kalis renoveert een kraakpand in de binnenstad. 1 
nee
E Carla is per 1 juli begonnen als managementassistent bij IKEA. 
ja

7 Waar moet een werkzoekende werknemer zich melden om een ww- uitkering aan te vragen?
Bij het UWV

8 Kijk op de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (www.socialezaken.nl). De komende jaren neemt de vergrijzing verder toe. Zoek op wat de overheid doet om de AOW ook in de toekomst betaalbaar te houden.
werkt niet! Inmiddels is de leeftijd verhoogd voor het ontvangen van AOW. Deze gaat in stappen omhoog van 65 naar 67.

9 Zoek via de website van drie verschillende zorgverzekeraars antwoord op de volgende vragen:
A Wat is de nominale premie voor het basispakket per maand?
De nominale premie van 2015 ligt op € 103,75 per maand
B Hebben de drie verzekeraars een restitutie- en een naturapolis? Zo ja , wat is het verschil?
Bij een naturaverzekering kan je naar een zorgverlener (bijvoorbeeld ziekenhuis of apotheek) gaan waarmee de verzekeraar een contract heeft. Bij een restitutieverzekering kan je naar een zorgverlener van jouw eigen keuze gaan.
C Wat is een no-claimkorting?
Snap de vraag niet, ik ken no-claim alleen bij auto's.


10 Lio heeft een jaarcontract met zijn werkgever tot 31 januari 2007. Op 15 januari wordt Lio ziek en blijft hij ziek tot 15 maart 2007. Leg uit wie zijn loon uitbetaald.
Zijn werkgever betaalde tot 31 januari 2007 zijn loon uit. Daarna betaald het UWV 75% van zijn laatstverdiende loon uit.

11 Stel je hebt een aanvraag ingediend voor een werkloosheidsuitkering. Van het UWV krijg je een negatieve beschikking. Daar ben je het dus niet mee eens. Welke stappen kun je ondernemen en wat moet je daarvoor doen?
Je kan dan een beroep doen op rechtsbijstand en hulp vragen bij het Juridisch loket, Vervolgens dien je met behulp van een rechtsbijstand hulpverlener een bezwaarschrift in bij het UWV. Verstuur dit aangetekend. Zo heb je ook bewijs dat het is aangekomen en kunnen ze nooit zeggen dat ze het niet ontvangen hebben of gelezen. Vervolgens moeten je bezwaarschrift in behandeling nemen en hier binnen 12 weken een beslissing op nemen.

12 Aan welke eisen moet een bezwaarschrift voldoen?

• De datum waarop u het bezwaarschrift verzendt
• Een omschrijving van het besluit waartegen u bezwaar maakt (in ieder geval de datum en het kenmerk van het besluit en een kopie van het besluit)
• De reden van het bezwaar
• Naam, adres en handtekening

bezwaarschrift moet in het Nederlands zijn geschreven. Als het in een vreemde taal is geschreven en er een vertaling nodig is om het bezwaar goed te kunnen behandelen, dan moet u hiervoor zorgen. 
Als het bezwaarschrift in naam van iemand anders is, moet er een machtiging overlegt worden.
13 Leg uit bij welke instantie de belanghebbende zijn bezwaarschrift moet indienen?
A Een besluit over de zorgtoeslag.
De belastingdienst
B Een besluit over bijzondere bijstand.
Gemeentelijke sociale dienst
C Een besluit over de weigering van een basisuitkering van de WW.
UWV

14 Wat is een voorlopige voorziening?
Een voorlopige voorziening is de mogelijkheid voor een persoon, organisatie of instelling om een door een bestuursorgaan genomen besluit dat in werking treedt voorlopig ongedaan te maken door middel van een spoedprocedure bij de voorzieningenrechter. Deze mogelijkheid is geregeld in art. 8:81.

Een voorlopige voorziening kan alleen worden toegekend als:

• kan worden aangetoond getoond dat er spoed bij is en een uitspraak dus noodzakelijk is om een onomkeerbare situatie te voorkomen (bijvoorbeeld het kappen van een boom) en als er reeds of tegelijkertijd een bezwaarschriftprocedure is opgestart en nog niet is voltooid of ook een beroepschrift is ingediend tegen een besluit op een bezwaar. voorwaarden wordt voldaan zal de rechter zo snel mogelijk proberen te komen tot een uitspraak.
  De uitspraak is meestal ofwel dat de voorlopige voorziening niet wordt toegekend (de inwerkingtreding wordt niet opgeschort), ofwel de inwerkingtreding wordt wél opgeschort tot een bepaalde datum, meestal tot 6 weken na uitspraak in de procedure van bezwaar, beroep of hoger beroep. De uitspraak is bindend voor beide partijen en er is geen hoger beroep tegen mogelijk. 

Als de voorlopige voorziening aangevraagd wordt in een beroep of hoger beroep kan de rechter, als hij daar aanleiding toe ziet, meteen uitspraak doen in de bodemprocedure.
(bron: wikipedia.org)
15 Ga naar de site van de Nationale Ombudsman, www.nationaleombudsman.nl
A Over welke instanties kun je een klacht indienen?
De Nationale ombudsman behandelt klachten over overheidsinstellingen. Dit zijn ministeries, waterschappen, provincies, het UWV, de SVB en de politie. We behandelen ook klachten over particuliere instellingen die een overheidstaak uitoefenen, zoals de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR).

B Noem vier voorbeelden van problemen waarmee je bij deze ombudsman terecht kunt.
- ben het niet eens met beoordeling van mijn rij-examen er zijn fouten gemaakt.
- ik voel me onjuist behandeld bij een verhoor bij de politie en er wordt niks gedaan met mijn klacht
- het UWV betaald mijn WW al weken niet uit, een reden is er echter niet
- De SVB behandeld mijn inschrijfformulier voor de kinderbijslag maar niet waardoor ik al een half jaar niks heb ontvangen
C Hoe kun je een klacht aankaarten bij de nationale ombudsman?
Een klacht kan online ingediend worden door de klachtenprocedure in te vullen. Aan de hand van de antwoorden op de vragen, kunt u wel of geen klacht indienen bij de ombudsman en wordt u wel of niet doorverwezen naar het invullen van de klacht en het achterlaten van de gegevens. Nemen ze de klacht niet aan, krijgt u informatie waar u wel met de klacht terecht kan.
D De ombudsman geeft een oordeel en maakt een openbaar rapport op.
Wat is de status van dit rapport?
In behandeling.

Hoofdstuk 6 De burger en zijn rechten (antwoorden)

Opdrachten

1 Lees de kadertekst ‘De nieuwe beha en luide muziek’ ( zie boek) en onderstaande aanvullende tekst.

A Wat staat er precies in de Wet op de uitgebreide legitimatieplicht 2005?
Iedereen in Nederland van 14 jaar en ouder een geldig identiteitsbewijs kunnen tonen als politie of andere toezichthouders daar om vragen. In de praktijk betekent dit dat iedereen van 14 jaar en ouder altijd een geldig identiteitsbewijs bij zich moet dragen. 

B Moet je je identiteitsbewijs kunnen laten zien als de politie erom vraagt?
ja dus.

C Welke bezwaren worden tegen de wet genoemd? Ben je het daarmee eens?

    Waarom wel/niet?
De legitimatieplicht zou werken als boete verdubbelaar.
Nee. Want er wordt alleen om legitimatie gevraagd als je iets fout doet of als er echt iets aan de hand is. Als je je aan de wet houdt, is de kans klein dat je je moet identificeren en een boete zal krijgen.

Aanvullende informatie De uitgebreide Identificatieplicht: veiligheidsvergroter of boeteverdubbelaar? Sinds 1 januari 2005 geldt de Wet op de uitgebreide Identificatieplicht, een uitbreiding van de Wet op de identificatieplicht die vanaf 1 juni 1994 gold. De huidige identificatieplicht houdt in dat elke burger vanaf 14 jaar die zich op straat bevindt, altijd een identiteitsbewijs bij zich moet hebben en dit moet tonen wanneer de politie, de marechaussee of een toezicht­houder daar om vraagt. De in de wet opgeno­men toonplicht brengt feitelijk dus ook een algemene draag­plicht mee. De wet vraagt van burgers daarmee vrijwel continu rekening te houden. De wet is nu twee jaar van kracht, een goed moment om terug te blikken en vooruit te kijken. De eerste berichten over de praktijk waren dat de identificatieplicht vooral werkt als een boeteverdubbelaar en hiermee als het middel voor de politie om hun ‘targets’ te halen. Maar is dit is het hele verhaal? (zie voor informatie ook bijlage I)

2 Overzicht juridische hulpverleners. Invuloefening. Zoek op voor welke doelgroep deze hulpverleners ze werken, wat hun taken zijn en welke prijs ze vragen.

	Welke doelgroep?	Taken	Kosten
Het Juridisch loket	mensen met laag inkomen die rechtshulp nodig hebben	U kunt bij het Juridisch Loket terecht met juridische vragen op over bijvoorbeeld arbeidsovereenkomsten, ontslag,  uitkeringen, toeslagen en consumentenzaken.	gratis
Advocaten & procureurs	De advocaat is een persoon die geschoold is op juridisch gebied. Deze persoon verleent diensten op juridisch gebied aan particulieren en/of bedrijven. Dit doet de advocaat altijd partijdig. Hij spreekt altijd in het belang van het ingehuurde persoon/bedrijf.	Het uitoefenen van het beroep kan binnen of buiten de rechtszaal zijn. De advocaat kan de cliënt adviseren voor contracten. Maar het voornaamste wat hij doet is het verdedigen in de rechtszaal. Hij staat dan zijn cliënt bij. Dat kan in verschillende type zaken. Zowel bij het civiele strafrecht als bij strafzaken.	Een groot aantal advocaten brengt geen kosten in rekening voor het eerste gesprek. De duur van dit kennismakingsgesprek is ongeveer dertig minuten. In een eerste gesprek kan een advocaat advies geven over hoe uw juridische probleem het beste kan worden aangepakt. Maar gemiddeld kost een advocaat tussen de € 150,- en € 200,- per uur
Notaris	U heeft een notaris nodig als u bepaalde zaken officieel moet of wilt vastleggen, zowel bedrijven, de overheid als privépersonen nemen een notaris aan	Vastleggen van de eigendomsoverdracht van een huis, een testament of een samenlevingscontract. Verder kunt u bij een notaris terecht voor juridisch advies en soms ook voor bemiddeling (mediation).	afhankelijk van soort akte dat vastgesteld moet worden, maar ongeveer vanaf € 350,- voor de eenvoudigste akte
Gerechtsdeurwaarder	Gerechtsdeurwaarders werken voor onder meer woningcorporaties, particuliere verhuurders, incassobureaus,  zelfstandigen, artsen, advocaten, banken, maar ook particulieren kunnen een beroep op ons doen.	Een gerechtsdeurwaarder is een openbaar ambtenaar en zelfstandig ondernemer die onder andere mensen oproept voor de rechtbank en gerechtelijke vonnissen ten uitvoer brengt.De gerechtsdeurwaarder heeft ook nog andere ambtelijke taken. Zo ontruimt hij bijvoorbeeld woningen op grond van een vonnis van de rechter, stelt hij goederen veilig in afwachting van een uiteindelijk vonnis, houdt hij toezicht bij openbare verkopingen en maakt hij processen-verbaal van constatering op	kosten hangen af van de soort, maar vanaf ongeveer € 61,- tot € 270,- per onderdeel
Rechtswinkel	Voor iedereen met een juridisch probleem	de medewerkers geven advies. Hierbij zal worden besproken wat uw rechten en plichten zijn, welke stappen u kunt ondernemen en wat voor stappen u mogelijk kunt verwachten van de wederpartij. Indien nodig helpt de rechtswinkel met het opstellen van een brief, een bezwaarschrift of een beroepschrift. In sommige gevallen zal de rechtswinkel een zaak innemen. Dit betekent dat de rechtswinkel namens u het probleem gaat oplossen.	De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaal je in het algemeen zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten moet betalen. Een strafzaak kost  geen geld. Behalve als he een advocaat wilt inschakelen.
Bureau Sociaal Raadslieden	Sociaal raadslieden geven informatie en advies op een breed sociaal juridisch terrein. De nadruk ligt op dienstverlening aan de meest kwetsbare burgers. Dat zijn vooral mensen met weinig opleiding, laag inkomen en weinig zelfredzaamheid.	De sociaal-juridische dienstverlening bestaat uit informatie en advies en concrete dienstverlening, zoals hulp bij het schrijven van brieven en bezwaarschriften. De gebieden waarop het grootste deel van de dienstverlening betrekking heeft zijn: belastingen (inclusief huur- en zorgtoeslag), sociale zekerheid en wonen: kortom, de primaire bestaansvoorwaarden.	gratis, wordt gesubsidieerd door gemeente
Mediation	iedereen die conflicten heeft met elkaar maar waar beide partijen nog voor open staat het buiten de rechtzaal proberen uit te vechten	Het mediationtraject begint altijd met een  intakegesprek waarin duidelijk moet worden wat er speelt en of de wil aanwezig is om uit het conflict te komen. Daarna wordt tijdens de tweede sessie gezocht naar de gezamenlijke belangen van de partijen. Die belangen vormen de basis , in de daaropvolgende sessies, voor een duurzame en toekomstgerichte oplossing van het conflict.	gesubsidieerd voor lage inkomens. mediation kost gemiddeld € 150,- per uur

3  A Noteer de kenmerken van rechtsregels.
De regels zij is dat ze door de wet zijn opgelegd en ze zijn afdwingbaar.

    B Zijn er rechtsregels die universeel en fundamenteel zijn en die niet gebonden    

        zijn aan een bepaalde cultuur of maatschappij? Zo ja, noem er dan drie.
Je mag niet te hard rijden, identificatie bij je dragen, zwart verdienen

4 Wat is het doel van recht?
Het doel van recht is rechtvaardigheid en ordening, het handhaven van de orde en het voorkomen en beslechten van verschillen.

5 A Waarom veranderen rechtsregels vaak?
Omdat de samenleving verandert, veranderen rechtsregels ook vaak mee

   B Geef hiervan twee voorbeelden.

Bromfietsers moesten op het fietspad, maar omdat ze te hard gingen moesten ze de weg op
Vroeger was homoseksualiteit verboden, trouwen al helemaal niet. Nu is er een wet dat homoseksuelen met elkaar mogen trouwen en een ambtenaar die weigert is nu strafbaar

6 A Noteer vier rechtsbronnen.

de wet,

gewoonterecht

verdrag

de jurisprudentie (rechtspraak)

   B Welke bron is het belangrijkste?
De jurisprudentie

   C Welke rechtsbron is ongeschreven recht?

Gewoonterecht

7 Om welke hoofdgroep en rechtsgebied gaat het in de onderstaande situaties? ( gebruik hierbij bijlage II Rechtsgebieden): A Theo rijdt te hard en wordt aangehouden door de politie. Kantonrecht - lichte strafzaken B De Koning is het staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden. Gewoonterecht C De buurman vraagt een vergunning aan voor het bouwen van een dakkapel. Bestuursrecht - vergunningen D Als je 18 jaar bent, mag je deelnemen aan de verkiezingen. Kiesrecht E George en Joke gaan trouwen op 7-7-2007 in het stadhuis. Civiel recht - contracten F  Bianca koopt een huis met een hypotheek. Civiel recht - contracten G De bank ontslaat een werknemer op staande voet wegens diefstal Strafrecht of kantonrecht - diefstal/arbeidszaken Niet aanwezig wel gemaakt!

8 In een rechtsstaat kan ieder burger een beroep doen op een onpartijdige instantie voor een oordeel bij conflicten/geschillen tussen burgers onderling, tussen burgers en overheidsinstanties en bij overtredingen of misdrijven. Overzicht rechterlijke macht in Nederland. Invuloefening. Zoek de gegevens op die je nodig hebt om in te vullen.

Rechterlijke macht	Aantal rechtscolleges	Rechtsgebied	Aantal rechters	Wel of geen verplichte procureur	Uitspraak
Hoge Raad	19	cassatie	53? *	wel	soms een jaar, soms jaren
Gerechtshoven	4	hoger beroep	3	wel	meestal na 2 weken
Rechtbanken	11	civiel recht	1	geen	meteen

* bron http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoge_Raad_der_Nederlanden

9 Bij welke sector van de rechtbank moet je zijn voor een van onderstaande geschillen/misdrijven?

1 Mohamed heeft een geldvordering van € 12.000,- op Luuk.
civiel recht

2 Ismael, 14 jaar wordt op heterdaad betrapt wegens straatroof.
strafrecht 
3 John weigert zijn boete te betalen wegens door rood rijden.

kantonrecht

4 De gemeente weigert aan Jos een woonvergunning af te geven
bestuursrecht

10 In diverse plaatsen in Nederland liggen verschillende soorten rechtscolleges.

A Onder welke rechtbank (arrondissement) valt jouw woonplaats?
Midden-Nederland

B Onder welk gerechtshof valt jouw woonplaats?

    (Maak gebruik van de site www.rechtspraak.nl)
Almere

11  Welke zaken/geschillen behandelt de kantonrechter?
- alle geldvorderingen tot € 5000,-
- alle arbeids- en cao-zaken
- alle huur- en pachtzaken
- alle huurkoopzaken
- beroepen tegen verkeersboetes
- kleine overtredingen

12 Welke zaken behandelt het gerechtshof?
Hier worden meestal alleen hogere beroepszaken tegen vonnissen van de rechtbank behandeld.

13 Welke zaken behandelt de Hoge Raad?
De cassatie van het hoger beroep. De hoge raad beoordeelt of de rechtsregels juist zijn toegepast en of de lagere rechter zijn vonnis voldoende heeft gemotiveerd.

14 Lees onderstaand bericht en beantwoord de vragen. 

Holland Casino wil nog niet rookvrij Het is niet haalbaar Holland Casino in Groningen op dit moment al geheel rookvrij te maken. Dit betoogde de advocaat van het casino dinsdag tijdens een kort geding in Groningen. Een medewerker sleepte het casino voor de rechter omdat hij een rookvrije werkplek eist.Volgens de tafelmanager van het casino krijgt hij door de rook ademhalingsproblemen en longklachten. Fokko Meins (45), die al 19 jaar bij Holland Casino Groningen werkt, stelt dat zijn astmaklachten door de rook op het werk met de jaren zijn verergerd. 'Ik word kortademig en benauwd door de rook en daardoor gedwongen eerder naar huis te gaan', stelde hij tijdens het kort geding. Holland Casino bestrijdt echter dat de luchtkwaliteit in het pand onder de maat is en zegt zich volledig aan de landelijke wetgeving te houden. Gezuiverd Bij Holland Casino mag, in tegenstelling tot bij veel andere bedrijven, nog gerookt worden omdat de keten onder de categorie horeca valt. Meins beroept zich op de zorgplicht van de werkgever en vindt dat Holland Casino daarom een rookverbod moet instellen. Volgens Holland Casino is een beperkte blootstelling aan rook door de huidige wetgeving in het casino toegestaan en wordt de lucht in het pand al goed gezuiverd Gezellig avondje 'Daarnaast staat in de functieomschrijving dat de tafelmanager moet werken in benauwde en rokerige ruimtes. Meins was hiervan op de hoogte', aldus de advocaat. Ook vreest het casino concurrentievervalsing als een rookverbod zou worden opgelegd. 'Andere horecagelegenheden hoeven nog geen rookverbod in te voeren. Rokers zullen daardoor eerder kiezen voor een gezellig avondje in de speelautomatenhallen.' De voorzieningenrechter doet op 15 mei uitspraak ( zie bijlage IV voor de uitspraak)

A Gaat het hier om een civiele zaak of een strafzaak? Motiveer je antwoord.
Civiel recht. Fokke stelt Holland Casino aansprakelijk voor zijn astmaklachten en dit is een onderdeel van civieel recht. Het is niet zo dat Holland Casino direct gestraft moet worden, zoals bij strafrecht het geval is. En Holland Casino hoefde ook niet de wetgeving van rookvrije werkplek te verlenen, omdat horeca uitgesloten is hiervan, dus is Holland Casino feitelijk ook niet strafbaar. 

B Wie is de gedaagde en wie is de eiser in deze zaak?
De gedaagde is Holland Casino Groningen, de eiser Fokke Meins.

C Het betreft een kortgeding. Wat is een kortgeding?
Een kort geding is een kort durende civiele procedure voor spoedeisende zaken die naar hun aard snel beslist moeten worden. Een gewone rechtszaak duurt langer, omdat er eerst een schriftelijke behandeling plaatsvindt en partijen de gelegenheid hebben na de schriftelijke en mondelinge behandeling deskundigen of getuigen te laten horen.

D Welke argumenten hanteren beide partijen?
Fokke beargumenteerd dat hij eerder naar huis moet vanwege ademhalingsproblemen en zijn astma is verergerd door het werken bij Holland Casino. Holland Casino beargumenteerd dat Fokke op de hoogte was en wijst dat zij als horeca staan aangemerkt en hun klanten weg zullen blijven als zij een rookverbod zouden instellen.

E Welke uitspraak verwacht je dat de rechter zal doen? Waarom?
In voordeel van Fokke. Tegenwoordig is er een wet die zegt dat iedere werknemer recht heeft op een rookvrije werkplek. De horeca zal zelf een aangepaste rookruimte moeten aanbrengen binnen zijn horeca waar gerookt moet worden. Ook zal Holland Casino een boete opgelegd kunnen krijgen omdat zij dit dus niet hebben gedaan en er dus gerookt wordt in hun horeca gelegenheid.

F Welke mogelijkheden zijn er nog na de uitspraak van de rechter om verder te procederen? 
Holland Casino Groningen zou nog in hoger beroep kunnen gaan.
Echter zullen zij deze ook verliezen, zie E.

15 Welke verschillen zijn er tussen een civiel proces en een strafproces?

	Wie zijn de partijen?	Relatie tussen partijen	Rol rechter	Procesvoering
Civielproces
Strafproces

16 Nederland heeft een vreemdelingenwet. In de vreemdelingenwet staan allerlei regels voor de manieren waarop buitenlanders in Nederland kunnen reizen, werken of wonen. Waarom vragen vreemdelingen een verblijfsvergunning in Nederland aan?

Waarom willen ze hier blijven? Wat zijn hun verblijfsdoelen?

A Valt het vreemdelingenrecht onder civiel recht, strafrecht, staatsrecht of bestuursrecht? Motiveer je antwoord.

B Welke rechter neemt kennis van een beroepsaanvraag na een negatieve beoordeling op een aanvraag van een verblijfsvergunning?

C Welke verblijfsdoel geldt als meest kansrijk om te worden toegelaten?

Verblijfsdoel	Aantal beslissingen	Percentage dat een verblijfsvergunning krijgt
Gezinshereniging of gezinsvorming	22.278	50%
Arbeid	2.759	79%
Studie	6.759	91%
Kennismigrant*	3.137	91%
Overige verblijfsdoelen	2.342	64%
Totaal	37.367	64%

* Een kennismigrant is iemand die een vaste baan kan krijgen in Nederland en meer gaat verdienen dan 45.000 euro.

Bron: IND, 2006

17 Welke rechtsmiddelen staan je ter beschikking als je het niet eens bent met de uitspraak van de rechter?

18 Wat is het verschil tussen overtredingen en misdrijven?

19 Niet ieder strafbaar feit komt voor de rechter. Welke redenen kan de officier van justitie hebben om een zaak niet te vervolgen?

Opdrachten hoofdstuk 5 Politieke participatie en burgerinitiatief

Opdrachten

1 Leerlingen – en studentenorganisaties voerden acties voor beter en meer onderwijs.
De Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) bezocht een aantal willekeurig gekozen roc’s.
In totaal zijn 648 antwoordkaarten ingevuld.
Studenten konden meerdere klachten aankruisen.
Op de 648 kaarten werden 1829 klachten aangekruist.

a. Wat laat de onderstaande tabel aan informatie zien?
De percentages over klachten die in het onderwijs leven onder studenten.
b. Wat is de conclusie die je kunt trekken uit deze informatie?
bijna een kwart van de jongeren is tevreden over het onderwijs. Driekwart zeker niet.
Het schort nog aan begeleiding en de inhoud van de lessen. Ook vind bijna de helft het onduidelijk wat er nu precies verwacht wordt van ze. Lijkt mij zeer verontrustend.
c. Hoe is in jouw opleiding het nieuwe leren (competentiegericht onderwijs) ingevoerd? 

Geef je visie over het nieuw leren.  
Door het halen van mijn opleiding wordt mijn gehele studieschuld omgezet in een gift (op uitzondering van mijn lening na).  Verder zie ik geen competentiegericht onderwijs. Ja, met goede cijfers haal ik mijn jaar, maar dat is niet veel afwijkend dan van andere studies of richtingen.

2 De noodklokactie van het JOB (bustoer langs roc’s en actiekaarten uitdelen en laten invullen) is een van de vormen om de politiek te beïnvloeden.

a. Vind je acties van JOB geslaagd? Motiveer je antwoord.
Deels, want hierdoor is meteen duidelijk waar er in het onderwijs dus duidelijk knelpunten liggen. Echter worden andere pijnpunten in het onderwijs hier niet behandeld. Dus gaat puur om deze speerpunten.

b.  Welke acties zou het JOB nog meer kunnen uitvoeren om de politiek te beïnvloeden?
Een burgerinitiatief starten onder de studenten, bijvoorbeeld door het nieuwe leenstelsel opnieuw aan de kaak te stellen.

3 Wat maakt iemand tot een ‘goede burger’?
Door je houden aan de wetten en regelgeving die in ons land geld. Door de grondrechten te respecteren en te participeren aan verkiezingen.

Er zijn verschillende opvattingen over wat belangrijk is om een goede burger van je land te zijn en wat niet. Kun je op een schaal van 1 tot 7 aangeven wat volgens jou hiervoor belangrijk is?

1 = helemaal niet belangrijk

7 = heel belangrijk

		1	2	3	4	5	6	7
1	Mensen in Nederland die het minder hebben, helpen.					x
2	Nooit proberen de belasting te ontduiken				x
3	Altijd de regels en de wetten van je land opvolgen						x
4	Altijd gaan stemmen bij verkiezingen			x
5	Bereid zijn in het leger te gaan wanneer dit nodig is			x
6	Actief zijn als vrijwilliger in sociale of politieke organisaties			x
7	Producten kopen vanwege morele, politieke of milieuoverwegingen, ook al kost het meer					x
8	Goed in de gaten houden wat de overheid doet		x
9	Een eigen mening vormen, onafhankelijk van anderen							x
10	Een misdrijf melden waarvan hij of zij getuige was						x

b. Je hebt de tabel ingevuld. Welke conclusie kun je hieruit trekken?
Dat ik de wet en regelgeving en een eigen mening hebben erg belangrijk vind en in de gaten houden wat de overheid doet het minst belangrijk vind. Je kan niet overal van op de hoogte blijven, echter probeer ik dit zelf wel bij te houden, maar ik vind niet dat iedereen dat hoeft te doen.

4 Lees onderstaande tabel.

Enkele vormen van politieke participatie

Vorm	In procenten
Contact minister	4
Contact Tweede Kamerlid	6
Contact Burgemeester & Wethouders	14
Contact gemeenteraadslid	14
Contact ambtenaar	6
Belangengroep ingeschakeld	12
Politieke partij ingeschakeld	7
Radio/tv ingeschakeld	6
Krant ingeschakeld	9
Handtekeningenactie	66
Deelname demonstratie	25
Klacht of bezwaarschrift ingediend	19
Stemmen Tweede Kamer	73
Deelname actiegroep	16
Lid politiek partij	4

A Welke informatie kun je halen uit de gegevens van de tabel?
Wat de participatie is van het volk tot de politiek. 

B Wat is je conclusie op grond van deze informatie?
Aan het minst moeilijke is een grote participatie, zoals stemmen en handtekeningenactie, maar voor het overgrote deel van de bevolking is contact met de minister leggen of lid worden van een politiek partij een brug te ver.

5 Rekening rijden is een van de mogelijkheden om het fileprobleem aan te pakken.

A Welke politieke partijen en belangengroepen hebben hier moeite mee?
VVD en PVDA. Omdat het voornamelijk de werkende zal treffen en niet de sociale minderheid, waar linkse partijen voor strijden.

B Welke andere mogelijkheden zijn er nog meer om het fileprobleem op te lossen?
Goedkoper maken van het openbaar vervoer zodat daar meer mensen naartoe worden getrokken. Het hoger maken van de belasting op benzine.

C Aan welke geef jij de voorkeur? Motiveer je antwoord.
Het goedkoper maken van het openbaar vervoer. Omdat dit ook schoner zal zijn voor het milieu. Echter heeft dit een keerzijde, gezien het al zo druk is in de treinen tijdens spits, en de NS niet goed op anticipeert door langere treinen in te zetten.

6 Op welke punten onderscheid een pressie/belangengroep zich van een politieke partij?
Wanneer het doel bereikt is wordt de pressie of belangengroep opgeheven. Een politieke partij echter niet.

7 Een actiegroep wordt opgericht om voor een bepaald belang te strijden.

A Waarom sluiten mensen zich aan bij een actiegroep?
Om een specifiek beleidsonderwerp aan de kaak te stellen.

B Noteer voorbeelden van actiegroepen op het gebied van milieu, dierenwelzijn, veiligheid en kinderarbeid.

Actiegroep tegen wind (tegen windmolens/milieu)
Actiegroep wakker dier (tegen de plofkip/dierenwelzijn)
Actiegroep Schokkend (tegen aardgaswinning in groningen/veiligheid)
Actiegroep stop kinderarbeid (kinderarbeid)

8 De VBOK heeft regelmatig een postercampagne op bilboards van de stations.

A Wat voor organisatie is de VBOK?
Een civil society. Het is een belangenorganisatie maar dan met een sociaal karakter.

B Vanuit welke inspiratiebron biedt VBOK hulp aan?
Ongeboren en geboren menselijk leven is waardevol en kwetsbaar. Ook bij onbedoelde zwangerschap. 

C Welke middelen, methoden, faciliteiten heeft VBOK tot haar beschikking om hulp te verlenen?
Door onder meer financiële steun van de VBOK kan Siriz vrouwen met een onbedoelde zwangerschap helpen, tienermoeders opvangen en aan jongeren voorlichting geven.

D Welke politieke partijen zijn nauw verbonden met de VBOK?
ChristenUnie

E Geef je mening over de visie en het werk van de VBOK?
Ik vind het werk van VBOK erg nobel, zelf heb ik ook ooit moeite gehad met de keuze van mijn onbedoelde zwangerschap door een organisatie. Ik was erg blij met de zorg die ik toen kreeg.

9 Jongerenparticipatie

Jongerenparticipatie gaat over de invloed die jongeren hebben op de politiek in hun gemeente. Is er in jouw gemeente een jeugdraad of jongerenpanel?

Wat is het niveau van jeugdparticipatie? Ga naar de site www.jeugdparticipatie.nl

Je krijgt nu een meetinstrument dat het niveau van politieke jeugdparticipatie meet. Klik op jongeren en vul de vragenlijst in. Nadat alle vragen zijn ingevuld verschijnselen zes scores. Een algemene score en vijf uitgesplitst naar terreinen van jeugdparticipatie.

A Wat is het niveau van jeugdparticipatie in jouw gemeente?

B Wat is jouw conclusie? Wat doe je met deze informatie?

C Welke acties zou je kunnen ondernemen?
Werkt niet!

10 Nederland kent sinds 2002 een nieuw instrument dat de politieke participatie van burgers moet bevorderen: het burgerinitiatief. Het burgerinitiatief stelt burgers in staat om brandende kwesties rechtstreeks op de agenda van de gemeenteraad te zetten zonder tussenkomst van ambtenaren of politiek partijen.

Hoe functioneert dit burgerinitiatief in de praktijk? Zoek op een aantal gemeenten waar men ervaring heeft met dit soort burgerinitiatieven.

Ga naar de site van het IPP, www.publiek-politiek.nl , zoek naar ‘het jongereninitiatief: het burgerinitiatief als instrument voor jongerenparticipatie.

A Welke gemeenten?

B Welke onderwerpen?

C Wat is er bereikt? Successen/mislukkingen?

Werkt niet!

11 Sinds 2006 kunnen burgers ook burgerinitiatieven indienen aan de Tweede Kamer.

A Aan welke regels moet het initiatiefvoorstel van burgers voldoen?
Maak eventueel gebruik van de site van de Tweede Kamer: www.tweedekamer.nlMen moet minimaal steunbetuigingen hebben mét naam, adres en geboortedatum van personen ouder dan 18 jaar en met de Nederlandse nationaliteit.

B Hoe verloopt de procedure?

Het voorstel is nieuw; de laatste twee jaar is het onderwerp niet in de Tweede Kamer aan de orde geweest. 

Het voorstel gaat over een onderwerp waarover de Tweede Kamer beslist, dus over een kwestie die de rijksoverheid en níet een andere overheid aangaat en géén privékwestie is. 

Het voorstel mag niet in strijd zijn met in ons land diepgewortelde normen en waarden.

Het voorstel gaat niet over de Grondwet, de belastingen of de begrotingswetten.

Als het initiatiefvoorstel aan alle voorwaarden voldoet, stelt de commissie voor de Verzoekschriften en Burgerinitiatieven voor om het voorstel in behandeling te nemen. Dat kan op verschillende manieren. De Tweede Kamer kan u bijvoorbeeld uitnodigen om uw voorstel mondeling toe te lichten, in een commissievergadering of zelfs in de plenaire vergadering.

Uiteindelijk nemen de leden van de Tweede Kamer een standpunt in: wel of niet instemmen met het voorstel. Als een meerderheid van de Kamerleden instemmen met het voorstel, zullen zij aan de verantwoordelijke minister vragen om het beleid te veranderen.

C In de bijlage is een formulier opgenomen Verzoek burgerinitiatief. Stel dat je met een aantal teamleden iets wil doen aan de buurt, bijvoorbeeld verloedering van een leegstaand bedrijfspand tegengaan, of het inrichten van een skatevoorziening, Noem maar op. Vul het formulier en schat je kansen in of een burgerinitiatief haalbaar is.

Gebruik eventueel de informatie van de site www.actieprogrammalokaalbestuur.nl

Klik op Instrumenten & vaardigheden: burgerinitiatief.
Werkt niet!

12 Op welk niveau staat de jongerenparticipatie? Er bestaat een participatieladder waarop verschillende vormen van participatie worden onderscheiden? Beschrijf de vier vormen.
- medeweten
- meepraten
- meebeslissen
- meedoen

13 niet aanwezig niet te maken.