Hoofdstuk 6 De burger en zijn rechten (antwoorden)

Opdrachten

1 Lees de kadertekst ‘De nieuwe beha en luide muziek’ ( zie boek) en onderstaande aanvullende tekst.

A Wat staat er precies in de Wet op de uitgebreide legitimatieplicht 2005?
Iedereen in Nederland van 14 jaar en ouder een geldig identiteitsbewijs kunnen tonen als politie of andere toezichthouders daar om vragen. In de praktijk betekent dit dat iedereen van 14 jaar en ouder altijd een geldig identiteitsbewijs bij zich moet dragen. 

B Moet je je identiteitsbewijs kunnen laten zien als de politie erom vraagt?
ja dus.

C Welke bezwaren worden tegen de wet genoemd? Ben je het daarmee eens?

    Waarom wel/niet?
De legitimatieplicht zou werken als boete verdubbelaar.
Nee. Want er wordt alleen om legitimatie gevraagd als je iets fout doet of als er echt iets aan de hand is. Als je je aan de wet houdt, is de kans klein dat je je moet identificeren en een boete zal krijgen.

Aanvullende informatie De uitgebreide Identificatieplicht: veiligheidsvergroter of boeteverdubbelaar? Sinds 1 januari 2005 geldt de Wet op de uitgebreide Identificatieplicht, een uitbreiding van de Wet op de identificatieplicht die vanaf 1 juni 1994 gold. De huidige identificatieplicht houdt in dat elke burger vanaf 14 jaar die zich op straat bevindt, altijd een identiteitsbewijs bij zich moet hebben en dit moet tonen wanneer de politie, de marechaussee of een toezicht­houder daar om vraagt. De in de wet opgeno­men toonplicht brengt feitelijk dus ook een algemene draag­plicht mee. De wet vraagt van burgers daarmee vrijwel continu rekening te houden. De wet is nu twee jaar van kracht, een goed moment om terug te blikken en vooruit te kijken. De eerste berichten over de praktijk waren dat de identificatieplicht vooral werkt als een boeteverdubbelaar en hiermee als het middel voor de politie om hun ‘targets’ te halen. Maar is dit is het hele verhaal? (zie voor informatie ook bijlage I)

2 Overzicht juridische hulpverleners. Invuloefening. Zoek op voor welke doelgroep deze hulpverleners ze werken, wat hun taken zijn en welke prijs ze vragen.

	Welke doelgroep?	Taken	Kosten
Het Juridisch loket	mensen met laag inkomen die rechtshulp nodig hebben	U kunt bij het Juridisch Loket terecht met juridische vragen op over bijvoorbeeld arbeidsovereenkomsten, ontslag,  uitkeringen, toeslagen en consumentenzaken.	gratis
Advocaten & procureurs	De advocaat is een persoon die geschoold is op juridisch gebied. Deze persoon verleent diensten op juridisch gebied aan particulieren en/of bedrijven. Dit doet de advocaat altijd partijdig. Hij spreekt altijd in het belang van het ingehuurde persoon/bedrijf.	Het uitoefenen van het beroep kan binnen of buiten de rechtszaal zijn. De advocaat kan de cliënt adviseren voor contracten. Maar het voornaamste wat hij doet is het verdedigen in de rechtszaal. Hij staat dan zijn cliënt bij. Dat kan in verschillende type zaken. Zowel bij het civiele strafrecht als bij strafzaken.	Een groot aantal advocaten brengt geen kosten in rekening voor het eerste gesprek. De duur van dit kennismakingsgesprek is ongeveer dertig minuten. In een eerste gesprek kan een advocaat advies geven over hoe uw juridische probleem het beste kan worden aangepakt. Maar gemiddeld kost een advocaat tussen de € 150,- en € 200,- per uur
Notaris	U heeft een notaris nodig als u bepaalde zaken officieel moet of wilt vastleggen, zowel bedrijven, de overheid als privépersonen nemen een notaris aan	Vastleggen van de eigendomsoverdracht van een huis, een testament of een samenlevingscontract. Verder kunt u bij een notaris terecht voor juridisch advies en soms ook voor bemiddeling (mediation).	afhankelijk van soort akte dat vastgesteld moet worden, maar ongeveer vanaf € 350,- voor de eenvoudigste akte
Gerechtsdeurwaarder	Gerechtsdeurwaarders werken voor onder meer woningcorporaties, particuliere verhuurders, incassobureaus,  zelfstandigen, artsen, advocaten, banken, maar ook particulieren kunnen een beroep op ons doen.	Een gerechtsdeurwaarder is een openbaar ambtenaar en zelfstandig ondernemer die onder andere mensen oproept voor de rechtbank en gerechtelijke vonnissen ten uitvoer brengt.De gerechtsdeurwaarder heeft ook nog andere ambtelijke taken. Zo ontruimt hij bijvoorbeeld woningen op grond van een vonnis van de rechter, stelt hij goederen veilig in afwachting van een uiteindelijk vonnis, houdt hij toezicht bij openbare verkopingen en maakt hij processen-verbaal van constatering op	kosten hangen af van de soort, maar vanaf ongeveer € 61,- tot € 270,- per onderdeel
Rechtswinkel	Voor iedereen met een juridisch probleem	de medewerkers geven advies. Hierbij zal worden besproken wat uw rechten en plichten zijn, welke stappen u kunt ondernemen en wat voor stappen u mogelijk kunt verwachten van de wederpartij. Indien nodig helpt de rechtswinkel met het opstellen van een brief, een bezwaarschrift of een beroepschrift. In sommige gevallen zal de rechtswinkel een zaak innemen. Dit betekent dat de rechtswinkel namens u het probleem gaat oplossen.	De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaal je in het algemeen zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten moet betalen. Een strafzaak kost  geen geld. Behalve als he een advocaat wilt inschakelen.
Bureau Sociaal Raadslieden	Sociaal raadslieden geven informatie en advies op een breed sociaal juridisch terrein. De nadruk ligt op dienstverlening aan de meest kwetsbare burgers. Dat zijn vooral mensen met weinig opleiding, laag inkomen en weinig zelfredzaamheid.	De sociaal-juridische dienstverlening bestaat uit informatie en advies en concrete dienstverlening, zoals hulp bij het schrijven van brieven en bezwaarschriften. De gebieden waarop het grootste deel van de dienstverlening betrekking heeft zijn: belastingen (inclusief huur- en zorgtoeslag), sociale zekerheid en wonen: kortom, de primaire bestaansvoorwaarden.	gratis, wordt gesubsidieerd door gemeente
Mediation	iedereen die conflicten heeft met elkaar maar waar beide partijen nog voor open staat het buiten de rechtzaal proberen uit te vechten	Het mediationtraject begint altijd met een  intakegesprek waarin duidelijk moet worden wat er speelt en of de wil aanwezig is om uit het conflict te komen. Daarna wordt tijdens de tweede sessie gezocht naar de gezamenlijke belangen van de partijen. Die belangen vormen de basis , in de daaropvolgende sessies, voor een duurzame en toekomstgerichte oplossing van het conflict.	gesubsidieerd voor lage inkomens. mediation kost gemiddeld € 150,- per uur

3  A Noteer de kenmerken van rechtsregels.
De regels zij is dat ze door de wet zijn opgelegd en ze zijn afdwingbaar.

    B Zijn er rechtsregels die universeel en fundamenteel zijn en die niet gebonden    

        zijn aan een bepaalde cultuur of maatschappij? Zo ja, noem er dan drie.
Je mag niet te hard rijden, identificatie bij je dragen, zwart verdienen

4 Wat is het doel van recht?
Het doel van recht is rechtvaardigheid en ordening, het handhaven van de orde en het voorkomen en beslechten van verschillen.

5 A Waarom veranderen rechtsregels vaak?
Omdat de samenleving verandert, veranderen rechtsregels ook vaak mee

   B Geef hiervan twee voorbeelden.

Bromfietsers moesten op het fietspad, maar omdat ze te hard gingen moesten ze de weg op
Vroeger was homoseksualiteit verboden, trouwen al helemaal niet. Nu is er een wet dat homoseksuelen met elkaar mogen trouwen en een ambtenaar die weigert is nu strafbaar

6 A Noteer vier rechtsbronnen.

de wet,

gewoonterecht

verdrag

de jurisprudentie (rechtspraak)

   B Welke bron is het belangrijkste?
De jurisprudentie

   C Welke rechtsbron is ongeschreven recht?

Gewoonterecht

7 Om welke hoofdgroep en rechtsgebied gaat het in de onderstaande situaties? ( gebruik hierbij bijlage II Rechtsgebieden): A Theo rijdt te hard en wordt aangehouden door de politie. Kantonrecht - lichte strafzaken B De Koning is het staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden. Gewoonterecht C De buurman vraagt een vergunning aan voor het bouwen van een dakkapel. Bestuursrecht - vergunningen D Als je 18 jaar bent, mag je deelnemen aan de verkiezingen. Kiesrecht E George en Joke gaan trouwen op 7-7-2007 in het stadhuis. Civiel recht - contracten F  Bianca koopt een huis met een hypotheek. Civiel recht - contracten G De bank ontslaat een werknemer op staande voet wegens diefstal Strafrecht of kantonrecht - diefstal/arbeidszaken Niet aanwezig wel gemaakt!

8 In een rechtsstaat kan ieder burger een beroep doen op een onpartijdige instantie voor een oordeel bij conflicten/geschillen tussen burgers onderling, tussen burgers en overheidsinstanties en bij overtredingen of misdrijven. Overzicht rechterlijke macht in Nederland. Invuloefening. Zoek de gegevens op die je nodig hebt om in te vullen.

Rechterlijke macht	Aantal rechtscolleges	Rechtsgebied	Aantal rechters	Wel of geen verplichte procureur	Uitspraak
Hoge Raad	19	cassatie	53? *	wel	soms een jaar, soms jaren
Gerechtshoven	4	hoger beroep	3	wel	meestal na 2 weken
Rechtbanken	11	civiel recht	1	geen	meteen

* bron http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoge_Raad_der_Nederlanden

9 Bij welke sector van de rechtbank moet je zijn voor een van onderstaande geschillen/misdrijven?

1 Mohamed heeft een geldvordering van € 12.000,- op Luuk.
civiel recht

2 Ismael, 14 jaar wordt op heterdaad betrapt wegens straatroof.
strafrecht 
3 John weigert zijn boete te betalen wegens door rood rijden.

kantonrecht

4 De gemeente weigert aan Jos een woonvergunning af te geven
bestuursrecht

10 In diverse plaatsen in Nederland liggen verschillende soorten rechtscolleges.

A Onder welke rechtbank (arrondissement) valt jouw woonplaats?
Midden-Nederland

B Onder welk gerechtshof valt jouw woonplaats?

    (Maak gebruik van de site www.rechtspraak.nl)
Almere

11  Welke zaken/geschillen behandelt de kantonrechter?
- alle geldvorderingen tot € 5000,-
- alle arbeids- en cao-zaken
- alle huur- en pachtzaken
- alle huurkoopzaken
- beroepen tegen verkeersboetes
- kleine overtredingen

12 Welke zaken behandelt het gerechtshof?
Hier worden meestal alleen hogere beroepszaken tegen vonnissen van de rechtbank behandeld.

13 Welke zaken behandelt de Hoge Raad?
De cassatie van het hoger beroep. De hoge raad beoordeelt of de rechtsregels juist zijn toegepast en of de lagere rechter zijn vonnis voldoende heeft gemotiveerd.

14 Lees onderstaand bericht en beantwoord de vragen. 

Holland Casino wil nog niet rookvrij Het is niet haalbaar Holland Casino in Groningen op dit moment al geheel rookvrij te maken. Dit betoogde de advocaat van het casino dinsdag tijdens een kort geding in Groningen. Een medewerker sleepte het casino voor de rechter omdat hij een rookvrije werkplek eist.Volgens de tafelmanager van het casino krijgt hij door de rook ademhalingsproblemen en longklachten. Fokko Meins (45), die al 19 jaar bij Holland Casino Groningen werkt, stelt dat zijn astmaklachten door de rook op het werk met de jaren zijn verergerd. 'Ik word kortademig en benauwd door de rook en daardoor gedwongen eerder naar huis te gaan', stelde hij tijdens het kort geding. Holland Casino bestrijdt echter dat de luchtkwaliteit in het pand onder de maat is en zegt zich volledig aan de landelijke wetgeving te houden. Gezuiverd Bij Holland Casino mag, in tegenstelling tot bij veel andere bedrijven, nog gerookt worden omdat de keten onder de categorie horeca valt. Meins beroept zich op de zorgplicht van de werkgever en vindt dat Holland Casino daarom een rookverbod moet instellen. Volgens Holland Casino is een beperkte blootstelling aan rook door de huidige wetgeving in het casino toegestaan en wordt de lucht in het pand al goed gezuiverd Gezellig avondje 'Daarnaast staat in de functieomschrijving dat de tafelmanager moet werken in benauwde en rokerige ruimtes. Meins was hiervan op de hoogte', aldus de advocaat. Ook vreest het casino concurrentievervalsing als een rookverbod zou worden opgelegd. 'Andere horecagelegenheden hoeven nog geen rookverbod in te voeren. Rokers zullen daardoor eerder kiezen voor een gezellig avondje in de speelautomatenhallen.' De voorzieningenrechter doet op 15 mei uitspraak ( zie bijlage IV voor de uitspraak)

A Gaat het hier om een civiele zaak of een strafzaak? Motiveer je antwoord.
Civiel recht. Fokke stelt Holland Casino aansprakelijk voor zijn astmaklachten en dit is een onderdeel van civieel recht. Het is niet zo dat Holland Casino direct gestraft moet worden, zoals bij strafrecht het geval is. En Holland Casino hoefde ook niet de wetgeving van rookvrije werkplek te verlenen, omdat horeca uitgesloten is hiervan, dus is Holland Casino feitelijk ook niet strafbaar. 

B Wie is de gedaagde en wie is de eiser in deze zaak?
De gedaagde is Holland Casino Groningen, de eiser Fokke Meins.

C Het betreft een kortgeding. Wat is een kortgeding?
Een kort geding is een kort durende civiele procedure voor spoedeisende zaken die naar hun aard snel beslist moeten worden. Een gewone rechtszaak duurt langer, omdat er eerst een schriftelijke behandeling plaatsvindt en partijen de gelegenheid hebben na de schriftelijke en mondelinge behandeling deskundigen of getuigen te laten horen.

D Welke argumenten hanteren beide partijen?
Fokke beargumenteerd dat hij eerder naar huis moet vanwege ademhalingsproblemen en zijn astma is verergerd door het werken bij Holland Casino. Holland Casino beargumenteerd dat Fokke op de hoogte was en wijst dat zij als horeca staan aangemerkt en hun klanten weg zullen blijven als zij een rookverbod zouden instellen.

E Welke uitspraak verwacht je dat de rechter zal doen? Waarom?
In voordeel van Fokke. Tegenwoordig is er een wet die zegt dat iedere werknemer recht heeft op een rookvrije werkplek. De horeca zal zelf een aangepaste rookruimte moeten aanbrengen binnen zijn horeca waar gerookt moet worden. Ook zal Holland Casino een boete opgelegd kunnen krijgen omdat zij dit dus niet hebben gedaan en er dus gerookt wordt in hun horeca gelegenheid.

F Welke mogelijkheden zijn er nog na de uitspraak van de rechter om verder te procederen? 
Holland Casino Groningen zou nog in hoger beroep kunnen gaan.
Echter zullen zij deze ook verliezen, zie E.

15 Welke verschillen zijn er tussen een civiel proces en een strafproces?

	Wie zijn de partijen?	Relatie tussen partijen	Rol rechter	Procesvoering
Civielproces
Strafproces

16 Nederland heeft een vreemdelingenwet. In de vreemdelingenwet staan allerlei regels voor de manieren waarop buitenlanders in Nederland kunnen reizen, werken of wonen. Waarom vragen vreemdelingen een verblijfsvergunning in Nederland aan?

Waarom willen ze hier blijven? Wat zijn hun verblijfsdoelen?

A Valt het vreemdelingenrecht onder civiel recht, strafrecht, staatsrecht of bestuursrecht? Motiveer je antwoord.

B Welke rechter neemt kennis van een beroepsaanvraag na een negatieve beoordeling op een aanvraag van een verblijfsvergunning?

C Welke verblijfsdoel geldt als meest kansrijk om te worden toegelaten?

Verblijfsdoel	Aantal beslissingen	Percentage dat een verblijfsvergunning krijgt
Gezinshereniging of gezinsvorming	22.278	50%
Arbeid	2.759	79%
Studie	6.759	91%
Kennismigrant*	3.137	91%
Overige verblijfsdoelen	2.342	64%
Totaal	37.367	64%

* Een kennismigrant is iemand die een vaste baan kan krijgen in Nederland en meer gaat verdienen dan 45.000 euro.

Bron: IND, 2006

17 Welke rechtsmiddelen staan je ter beschikking als je het niet eens bent met de uitspraak van de rechter?

18 Wat is het verschil tussen overtredingen en misdrijven?

19 Niet ieder strafbaar feit komt voor de rechter. Welke redenen kan de officier van justitie hebben om een zaak niet te vervolgen?